Macula Degeneratie
Wat is maculadegeneratie?
Macula degeneratie is een aandoening waarbij er slijtage of veroudering is aan de gele vlek (macula).
De gele vlek (macula) is het centrale stukje van uw netvlies waar u het scherpst mee ziet. In het netvlies zijn er ‘staafjes’ en ‘kegeltjes’ cellen, in de gele vlek zijn er voornamelijk ‘kegeltjes’. Deze kegeltjes vangen het licht op en sturen het zo als een elektrisch signaaltje via de oogzenuw naar de hersenen.
Als de cellen in de gele vlek onvoldoende voedingsstoffen krijgen of als de afvalstoffen niet voldoende worden afgevoerd ontstaat er langzaam slijtage aan deze cellen (droge maculadegeneratie). Hierdoor zullen de cellen langzamerhand minder goed licht opvangen en doorgeven en neemt het gezichtsvermogen af. Daarnaast ontstaan er soms ook nieuwe bloedvaatjes in de gele vlek die vervolgens lekkage (vocht of bloedingen) geven, waardoor het zicht nog verder afneemt (natte maculadegeneratie)
Hoe weet ik of ik macula degeneratie heb?
Macula degeneratie kan in verschillende vormen en op verschillende manieren voorkomen:
- Gezichtsscherpte: Over het algemeen merken mensen die maculadegeneratie hebben dat de gezichtsscherpte in 1 of beide ogen afneemt. Bij droge maculadegeneratie is dit meestal een geleidelijk proces dat maanden tot jaren duurt. Bij natte maculadegeneratie kan het de gezichtsscherpte in een paar dagen fors afnemen.
- Vervorming: Bij maculadegeneratie (vooral bij natte maculadegeneratie) ontstaat er door het vocht en bloeding een oneven gebied in de gele vlek. Hierdoor kunt u rechte lijnen vervormd of krom gaan zien. Hier onder ziet u een plaatje van een amsler-test. Dit is een test waarbij de patiënt naar een rooster kijkt om te zien of het beeld vervormd is of niet.
U hebt thuis natuurlijk geen amsler-test tot uw beschikking, maar u zou het bijvoorbeeld zelf kunnen testen door te kijken naar voegen in tegelwerk (in de douche bijvoorbeeld), zodat beide ogen met elkaar kan vergelijken.
Als u vervormingen in het beeld ziet is het belangrijk om meteen contact op te nemen met uw optometrist, zodat we het netvlies kunnen bekijken!
Wat zijn de risicofactoren voor maculadegeneratie?
- Leeftijd is een grote risicofactor. Boven de 60 jaar loopt het risico om maculadegeneratie te ontwikkelen sterk op.
- Geslacht speelt ook een rol. Over het algemeen hebben vrouwen meer kans om maculadegeneratie te ontwikkelen dan mannen.
- Erfelijkheid is ook een belangrijke risicofactor. Als 1 of meer van uw naaste familieleden maculadegeneratie heeft hebt u zelf ook een grotere kans om maculadegeneratie te ontwikkelen.
- Omgevingsfactoren zoals roken, niet gebalanceerde voeding, hoge bloeddruk en overmatig alcohol gebruik geven ook meer risico op het ontwikkelen van maculadegeneratie.
Hoe kan een optometrist zien of ik maculadegeneratie heb?
De optometrist onderzoekt uw netvlies op afvalstoffen (drusen), slijtage aan de zenuwvezels (atrofie), vocht (macula-oedeem) en bloedingen.
De optometrist voert de volgende onderzoeken uit om vast te stellen of u maculadegeneratie hebt of niet:
- We meten de gezichtsscherpte en brilsterkte
- De oogdruk wordt gemeten
- U krijgt pupilverwijdende druppels
- Het netvlies wordt bekeken met een spleetlampmicroscoop
- Er wordt een OCT-scan van uw netvlies gemaakt (een 3d-scan van de binnenkant van uw oog)
- Er wordt een foto van uw netvlies gemaakt (fundusfoto)
Hoe kan maculadegeneratie worden behandeld?
De acute vorm van maculadegeneratie (natte maculadegeneratie) kan gelukkig bij de oogarts d.m.v. injecties in het oog worden behandeld. Als de optometrist vocht of een bloeding in uw oog vaststelt kan hij u meteen doorverwijzen naar de oogarts. Omdat we de scan van uw netvlies ook mee sturen met de verwijzing wordt u op korte termijn geholpen door de oogarts als dit nodig is.
Droge maculadegeneratie kan niet behandeld worden, maar het proces van slijtage kan wel worden afgeremd door een gezonde leefstijl en speciale voedingssupplementen die volgens de AREDS-2 formule (een wereldwijde studie van meer dan 100 oogartsen waarbij onder andere de ideale samenstelling van dit soort supplementen wordt vastgesteld) gemaakt zijn.
Download hieronder de patiëntenfolder voor Maculadegeneratie: